Αποφρακτική θρομβαγγειίτιδα

Αποφρακτική θρομβαγγειίτιδα ή νόσος Buerger

Ορισμός:

Η νόσος Buerger είναι μία μη αθηρωματική, φλεγμονώδη, αποφρακτική αγγειακή νόσος. Αφορά μεσαίου και μικρού μεγέθους αγγεία (αρτηρίες και φλέβες), αλλά και νεύρα. Η πάθηση αυτή συγκαταλέγεται στις αγγειίτιδες.

Επιδημιολογία:

Αφορά νέους, ηλικίας 18 με 50 έτη και κυρίως συναντάται στο ανδρικό φύλο σε αναλογία 5-10 προς 1, αλλά όχι αποκλειστικά σε αυτό. Είναι συχνότερη στη μέση και άπω ανατολή παρά στη Δυτική Ευρώπη. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση η νόσος Buerger προσβάλει 10 στους 100.000 ανθρώπους.

Αιτιολογία:

Η γενεσιουργός αιτία της νόσου δεν είναι σαφώς καθορισμένη, xαρακτηριστικό της νόσου είναι οτι παρουσιάζεται κατά κύριο λόγο σε ανθρώπους που είναι καπνιστές και γι ‘αυτόν τον λόγο είναι γνωστή και σαν “νόσος των καπνιστών”. Άλλοι πιθανοί παράγοντες κινδύνου αποτελούν η χαμηλή υγιεινή της στοματικής κοιλότητας και τα συμπαθηκομιμητικά φάρμακα.

Κλινική εικόνα:

Στα αρχικά στάδια της νόσου ο ασθενής παρουσιάζει άλγος κατά την διάρκεια της βάδισης (διαλείπουσα χωλότητα). Επίσης μπορεί να εμφανιστεί πελματιαίο άλγος, που πολλές φορές οδηγεί τον ασθενή λανθασμένα σε ποδολόγο. Στην πορεία της νόσου μπορεί να εμφανιστεί ισχαιμία των δακτύλων των χεριών ή/ και των ποδιών. Σε πιο προχωρημένα στάδια (στο 1/3 των περιπτώσεων) η νόσος παρουσιάζει έλκη, γάγγραινα ή/ και άλγος ηρεμίας (δηλαδή, πόνο που δεν υποχωρεί ακόμα και όταν ο ασθενής αναπαύεται). Τέλος, η θρομβοφλεβίτιδα δεν αποτελεί σπάνιο εύρημα σε ασθενείς με νόσο Buerger, ενώ μπορεί να εμφανιστεί και με φαινόμενο Raynaud.

Διάγνωση:

Η διάγνωση γίνεται μέσα από μια διαδικασία αποκλεισμού. Υπάρχουν 6 κριτήρια του Olin:
1) Ιστορικό καπνιστή
2) Ηλικία μικρότερη των 45 ετών
3) Παρουσία περιφερικής ισχαιμίας
4) Αποκλεισμός άλλου αυτοάνοσου νοσήματος, σακχαρώδους διαβήτη ή οποιαδήποτε κατάσταση υπερπηκτικότητας.
5) Αποκλεισμό οποιασδήποτε πηγής εμβόλων.
6) Αγγειογραφικά ευρήματα που συνηγορούν υπέρ της νόσου (π.χ αγγεία δίκην τρυμπουσον)

Η λήψη του ιστορικού και η κλινική εξέταση είναι μεγάλης σημασίας, καθώς και ο αρχικός απεικονιστικός έλεγχος με έγχρωμο υπερηχογράφημα. Επίσης σημαντική είναι και η διενέργεια ψηφιακής αφαιρετικής αγγειογραφίας ή αξονικής αγγειογραφίας ή μαγνητικής αγγειογραφίας.

Θεραπεία:

Η θεραπεία ξεκινάει με την αλλαγή του τρόπου ζωής. Μείζονος σημασίας είναι η διακοπή του καπνίσματος, όχι μόνο του ενεργητικού αλλά και του παθητικού καπνίσματος. Η διακοπή του καπνίσματος είναι το σημαντικότερο βήμα στη θεραπευτική αντιμετώπιση της νόσου και πολλές φορές και μόνο αυτή αρκεί. Οι ασθενείς που συνεχίζουν το κάπνισμα, είναι συνήθως αυτοί που οδηγούνται σε ακρωτηριασμό. Η συστηματική άσκηση με βάση τις οδηγίες του θεράποντος Αγγειοχειρουργού, συμβάλει στην αύξηση της απόστασης βάδισης και τέλος, η καθημερινή υγιεινή των άκρων καθώς και της στοματικής κοιλότητας κατέχει σημαντική θέση στην αντιμετώπιση της πάθησης.
Η φαρμακευτική αγωγή με αγγειοδιασταλτικά (ιλοπρόστη, σιλοσταζόλη κ.α), σε ορισμένες περιπτώσεις είναι χρήσιμη, καθώς υπάρχουν αναφορές ότι βοηθούν στην επούλωση των ελκών και στη μείωση του άλγους ηρεμίας.
Η χειρουργική αντιμετώπιση της νόσου εφαρμόζεται μόνο σε περιπτώσεις όπου δεν υπάρχει εναλλακτική και η αποτελεσματικότητά της είναι μειωμένη.

Η νόσος Buerger, γνωστή και ως νόσο του καπνιστή, αποτελεί μια επικίνδυνη κλινική οντότητα καθώς απειλεί τη βιωσιμότητα των άκρων και προϋποθέτει μια εις βάθος κατανόηση της ασθένειας από την πλευρά του ασθενή, αλλά και πλήρη συνεργασία και συνέπεια με τον θεράποντα Αγγειοχειρουργό